
Cách đây vài tháng, những hình ảnh và thông tin về căn nhà không cột đã từng được đăng lên một trang báo mạng chuyên ngành quốc tế, khá nổi tiếng. Được sự giới thiệu từ những tác giả thiết kế, được biết đây là một công trình được dày công thiết kế, nhiều sự thể nghiệm khá độc đáo, tạo nên những không gian khác lạ và đẹp… Nhờ giải pháp kết cấu đặc biệt, công trình có những không gian rộng rãi, lãng mạn và bay bổng; đem lại sự khác lạ cho một ngôi nhà ở.
Công trình là một dạng biệt thự nhà phố nằm trong một khu dân cư mới của thành phố Hồ Chí Minh. Được xây dựng trên một khu đất có diện tích 540m2, với vườn cây xung quanh. Nhìn bề ngoài, công trình mang dáng vẻ khá đơn giản với những hình khối vuông vức. Bài viết sau của chúng tôi là những thông tin về ngôi nhà đặc biệt này.
Hệ thống chịu lực của công trình
Với những công trình dân dụng bình thường – diện tích vài trăm, thậm chí vài ngàn mét vuông – người ta thường thiết kế một hệ khung chịu lực bằng bê tông cốt thép (BTCT) với khoảng cách giữa các cột khoảng vài mét cho đến 5, 6 mét và các khoảng cách lớn thường chỉ áp dụng ở một số vị trí cần thiết. Sở dĩ như vậy là vì người ta muốn các đà, cột có kích thước vừa phải để không quá tốn kém vật liệu và do các công trình thông thường được chia làm nhiều phòng nên cột sẽ nằm “dấu” trong tường. Hệ khung chịu lực kiểu này không phù hợp với những không gian nội thất lớn. Và cản trở những bố trí nội thất “tự do” do vướng lưới cột.
Đối với công trình được giới thiệu ở đây, những nhà thiết kế đã chọn lựa một giải pháp khung chịu lực khá tốn kém để đổi lấy một không gian nội thất bay bổng hơn. Giải pháp áp dụng ở đây là tạo nên 2 bức tường BTCT chịu lực chính chạy dọc theo 2 đầu hồi nhà với khoảng cách phủ ngoài là 10,5 mét thay thế cho tất cả các cột ở giữa nhà – nay không còn cần thiết. Mặt sàn các tầng bố trí một cách tự do và được nâng đỡ bởi các đà lớn liên kết vào 2 bức tường chịu lực. Có thể hình dung, một cách đơn giản, cấu trúc này giống như cây cầu nhỏ một nhịp có nhiều tầng.
Không gian nội thất của căn nhà
Với kiến trúc không cột, các nhà thiết kế đã tạo nên một mặt tiền mở. Cho phép bố trí hệ cửa kính kéo dài suốt bề ngang nhà. Cũng do nhà không cột, nên khu vực sinh hoạt chung đã trở thành một không gian nội thất. Được phát triển theo đủ các phương ngang, dọc và cao. Không gian này được tổ chức tự do, không bị ràng buộc bởi hệ cột chịu lực. Nên tạo ra những góc nhìn bất ngờ, đầy cảm hứng. Giải pháp tổ chức không gian sinh hoạt chung; theo cách này cũng giúp đưa ánh sáng tự nhiên vào tràn ngập trong nhà và xuống đến tận tầng hầm.
Các không gian chung như phòng khách, phòng ăn, phòng sinh hoạt chung – làm việc… được bố trí riêng biệt nhưng vẫn kết nối với nhau theo cả phương ngang và phương đứng. Phòng ăn ở tầng 1 giáp với vườn sau. Nhờ không có cột nên băng cửa trải dài tạo nên tầm nhìn mở tối đa. Các không gian được bố trí lệch tầng nên tạo nhiều điểm nhìn thú vị; trong những không gian rộng lớn, bay bổng, lãng mạn. Ánh sáng chan hoà trong mọi không gian và dường như nội thất và ngoại thất; hoà nhập với nhau không có giới hạn ngăn cách.
Giải pháp kết cấu này có giá thành cao, thi công phức tạp. Hệ thống điều hòa không khí lớn, chiếu sáng kén chọn thiết bị… Chưa kể tay nghề thiết kế kiến trúc, kết cấu, chiếu sáng… phải giỏi. Theo tôi, cái giá phải trả là xứng đáng.